Paṭṭhāna

Bộ Vị trí

08. Hỗ tương duyên

Niddesa
Aññamaññapaccayoti Hỗ tương duyên
Cattāro khandhā arūpino aññamaññapaccayena paccayo. Bốn pháp phi sắc trợ nhau bằng câu hỗ tương duyên.
Cattāro mahābhūtā aññamaññapaccayena paccayo. Bốn đại hiển trợ nhau bằng hỗ tương duyên.
Okkantikkhaṇe nāmarūpaṃ aññamaññapaccayena paccayo. Trong lúc tục sinh, Danh và sắc trợ nhau bằng hỗ tương duyên.
Pañhāvāra
aññamaññapaccayo hỗ tương duyên
420. Kusalo dhammo kusalassa dhammassa aññamaññapaccayena paccayo – [528] Pháp thiện trợ pháp thiện bằng hỗ tương duyên tức là
kusalo eko khandho tiṇṇannaṃ khandhānaṃ aññamaññapaccayena paccayo. Tayo khandhā ekassa khandhassa aññamaññapaccayena paccayo. Dve khandhā dvinnaṃ khandhānaṃ aññamaññapaccayena paccayo. (1) một uẩn thiện trợ ba uẩn bằng hỗ tương duyên, ba uẩn trợ một uẩn bằng hỗ tương duyên, hai uẩn trợ hai uẩn bằng hỗ tương duyên.
Akusalo dhammo akusalassa dhammassa aññamaññapaccayena paccayo – [529] Pháp bất thiện trợ pháp bất thiện bằng hỗ tương duyên tức là
akusalo eko khandho tiṇṇannaṃ khandhānaṃ aññamaññapaccayena paccayo. Tayo khandhā ekassa khandhassa aññamaññapaccayena paccayo. Dve khandhā dvinnaṃ khandhānaṃ aññamaññapaccayena paccayo. (1) một uẩn bất thiện trợ ba uẩn bằng hỗ tương duyên, ba uẩn trợ một uẩn bằng hỗ tương duyên, hai uẩn trợ hai uẩn bằng hỗ tương duyên.
Abyākato dhammo abyākatassa dhammassa aññamaññapaccayena paccayo – [530] Pháp vô ký trợ pháp vô ký bằng hỗ tương duyên tức là
vipākābyākato kiriyābyākato eko khandho tiṇṇannaṃ khandhānaṃ aññamaññapaccayena paccayo. Tayo khandhā ekassa khandhassa aññamaññapaccayena paccayo. Dve khandhā dvinnaṃ khandhānaṃ aññamaññapaccayena paccayo. một uẩn vô ký quả vô ký tố trợ ba uẩn bằng hỗ tương duyên,ba uẩn trợ một uẩn bằng hỗ tương duyên, hai uẩn trợ hai uẩn bằng hỗ tương duyên;
Paṭisandhikkhaṇe vipākābyākato eko khandho tiṇṇannaṃ khandhānaṃ vatthussa ca aññamaññapaccayena paccayo. Tayo khandhā ekassa khandhassa vatthussa ca aññamaññapaccayena paccayo. Dve khandhā dvinnaṃ khandhānaṃ vatthussa ca aññamaññapaccayena paccayo. Trong sát na tái tục một uẩn vô ký quả trợ ba uẩn và sắc ý vật bằng câu hỗ tương duyên; ba uẩn trợ một uẩn và ý vật bằng hỗ tương duyên, hai uẩn trợ hai uẩn và ý vật bằng hỗ tương duyên,
Khandhā vatthussa aññamaññapaccayena paccayo. Vatthu khandhānaṃ aññamaññapaccayena paccayo. danh uẩn trợ ý vật bằng hỗ tương duyên, ý vật trợ danh uẩn bằng hỗ tương duyên;
Ekaṃ mahābhūtaṃ tiṇṇannaṃ mahābhūtānaṃ aññamaññapaccayena paccayo. Tayo mahābhūtā ekassa mahābhūtassa aññamaññapaccayena paccayo. Dve mahābhūtā dvinnaṃ mahābhūtānaṃ aññamaññapaccayena paccayo; một đại hiển trợ ba đại hiển bằng hỗ tương duyên, ba đại hiển trợ một đại hiển bằng hỗ tương duyên, hai đại hiển trợ hai đại hiển bằng hỗ tương duyên;
bāhiraṃ… āhārasamuṭṭhānaṃ… utusamuṭṭhānaṃ… asaññasattānaṃ đối với sắc ngoại ... sắc vật thực ... sắc qúy tiết ... sắc loài vô tưởng
Ekaṃ mahābhūtaṃ tiṇṇannaṃ mahābhūtānaṃ aññamaññapaccayena paccayo. Tayo mahābhūtā ekassa mahābhūtassa aññamaññapaccayena paccayo. Dve mahābhūtā dvinnaṃ mahābhūtānaṃ aññamaññapaccayena paccayo. (1) một đại hiển trợ ba đại hiển bằng hỗ tương duyên, ba đại hiển trợ một đại hiển bằng hỗ tương duyên, hai đại hiển trợ hai đại hiển bằng hỗ tương duyên.

↑ đầu trang

Saṅkhyāvāro
Aññamaññasabhāgaṃ
459. Aññamaññapaccayā hetuyā tīṇi, adhipatiyā tīṇi, sahajāte tīṇi, nissaye tīṇi, kamme tīṇi, vipāke ekaṃ, āhāre tīṇi, indriye tīṇi, jhāne tīṇi, magge tīṇi, sampayutte tīṇi, vippayutte ekaṃ, atthiyā tīṇi, avigate tīṇi. (14) [638] Trong nhân từ hỗ tương duyên có ba cách; trong trưởng - ba cách; trong câu sanh - ba cách; trong y chỉ - ba cách; trong nghiệp - ba cách; trong quả - một cách; trong vật thực - ba cách; trong quyền - ba cách; trong thiền na - ba cách; trong đồ đạo - ba cách; trong tương ưng - ba cách; trong bất tương ưng - một cách; trong hiện hữu - ba cách; trong bất ly - ba cách.
Aññamaññaghaṭanā (6)
460. Aññamañña-sahajāta-nissaya-atthi-avigatanti tīṇi. [639] Hỗ tương, câu sanh, y chỉ, hiện hữu, bất ly, có ba cách.
Aññamañña-sahajātanissaya-sampayutta-atthi-avigatanti tīṇi. Hỗ tương, câu sanh, y chỉ, tương ưng, hiện hữu, bất ly, có ba cách.
Aññamañña -sahajāta-nissayavippayutta-atthi-avigatanti ekaṃ. (Avipākaṃ – 3) Hỗ tương, câu sanh, y chỉ, bất tương ưng, hiện hữu, bất ly, có một cách.
Aññamañña-sahajāta-nissaya-vipāka-atthi-avigatanti ekaṃ. Hỗ tương, câu sanh, y chỉ, quả, hiện hữu, bất ly, có một cách.
Aññamañña-sahajātanissaya-vipāka-sampayutta-atthi-avigatanti ekaṃ. Hỗ tương, câu sanh, y chỉ, quả, tương ưng, hiện hữu, bất ly, có một cách.
Aññamañña-sahajāta-nissayavipāka-vippayutta-atthi-avigatanti ekaṃ. (Savipākaṃ – 3) Hỗ tương, câu sanh, y chỉ, quả, bất tương ưng, hiện hữu, bất ly, có một cách.

↑ đầu trang

Hỗ Tương Duyên

Aññamaññapaccaya

Ý nghĩa duyên:

Hỗ tương duyên là trợ giúp lẫn nhau (aññamaññaṃ hutvā paccayo’ ti aññamaññapaccayo).
Như là bốn danh uẩn (arūpino khandhā) của một sát na tâm tương trợ lẫn nhau hoặc cùng hiện hữu.
Hoặc như bốn sắc đại hiển (mahābhūtā) hỗ trợ nhân để tạo thành đơn vị vật chất.
Hoặc là trong sát na tục sinh danh sắc tương trợ nhau…
Năng và sở tương trợ lẫn nhau, tức là giúp qua giúp lại, như thế gọi là hỗ tương duyên.

Chi pháp tổng quát:

Năng duyên : 121 tâm + 52 Sở hữu, 4 sắc đại hiển, ý vật tái tục.
Sở duyên : 121 tâm + 52 Sở hữu, 4 sắc đại hiển, ý vật tái tục.
Địch duyên : 24 sắc y sinh (trừ ý vật tái tục).

Nhận xét duyên:

Trạng thái : năng và sở trợ lẫn nhau.
Giống duyên : giống câu sanh.
Thời duyên : thời hiện tại.
Mãnh lực : trợ sanh và ủng hộ.

Phần yếu tri:

Hỗ tương duyên theo tam đề thiện có 3 câu :
  1. Pháp thiện trợ pháp thiện bằng hỗ tương duyên
    (kusalo dhammo kusalassa dhammassa aññamaññapaccayena paccayo).
    Chi pháp : 37 tâm thiện + 38 Sở hữu ↔ 37 tâm thiện + 38 Sở hữu.
    Giải : trong một sát na tâm thiện, một uẩn trợ ba uẩn, ba uẩn trợ lại một uẩn, hai uẩn nầy trợ hai uẩn kia, hia uẩn kia trợ lại hai uẩn nầy… trợ bằng cách hỗ tương duyên.
    Trường hợp nầy có trong thời bình nhật, cõi hữu tâm, 4 phàm và 7 thánh hữu học, lộ tâm có đổng lực thiện.
  2. Pháp bất thiện trợ pháp bất thiện bằng hỗ tương duyên
    (akusalo dhammo akusalassa dhammassa aññamaññapaccayena paccayo).
    Chi pháp : 12 tâm bất thiện + 27 Sở hữu ↔ 12 tâm bất thiện + 27 Sở hữu.
    Giải : trong sát na tâm bất thiện, một uẩn trợ ba uẩn và ngược lại; hai uẩn trợ hai uẩn và ngược lại.
    Có trong thời bình nhật, cõi hữu tâm, 4 phàm và 3 quả hữu học, lộ tâm có đổng lực bất thiện.
  3. Pháp vô ký trợ pháp vô ký bằng hỗ tương duyên
    (abyākato dhammo abyākatassa dhammassa aññamaññapaccayena paccayo).
    Chi pháp :
    – 72 tâm vô ký + 38 Sở hữu ↔ 72 + 38
    – 15 tâm tái tục ngũ uẩn + 35 Sở hữu ↔ ý vật tái tục.
    – 4 sắc đại hiển ↔ 4 sắc đại hiển.
    – ý vật tái tục ↔ 15 tâm tái tục ngũ uẩn + 35 Sở hữu.
    Giải : sát na tâm quả đang sanh bốn danh uẩn trợ nhau.
    Sát na tâm tố dang sanh bốn danh uẩn trợ nhau.
    Vào sát na tái tục, danh uẩn và sắc ý vật trợ lẫn nhau.
    Trong bọn sắc sanh khởi, bốn đại trợ giúp lẫn nhau…
    Sự kiện nầy có trong cả ba thời, cả 31 cõi, 4 phàm và 4 thánh quả, tất cả lộ tâm sanh.

Hiệp lực:

Hỗ tương duyên là giống câu sanh nên có được 14 duyên hiệp lực:

  1. Câu sanh duyên, hiệp lực 3 câu yếu tri.
  2. Câu sanh y duyên, hiệp lực 3 câu yếu tri.
  3. Câu sanh hiện hữu duyên, hiệp lực 3 câu yếu tri.
  4. Câu sanh bất ly duyên, hiệp lực 3 câu yếu tri.
  5. Nhân duyên, hiệp lực 3 câu yếu tri.
  6. Câu sanh trưởng duyên, hiệp lực 3 câu yếu tri.
  7. Câu sanh nghiệp duyên, hiệp lực 3 câu yếu tri.
  8. Danh vật thực duyên, hiệp lực 3 câu yếu tri.
  9. Câu sanh quyền duyên, hiệp lực 3 câu yếu tri.
  10. Thiền na duyên, hiệp lực 3 câu yếu tri.
  11. Đồ đạo duyên, hiệp lực 3 câu yếu tri.
  12. Tương ưng duyên, hiệp lực 3 câu yếu tri.
  13. Câu sanh bất tương ưng duyên, hiệp lực 1 câu yếu tri.
  14. Dị thục quả duyên, hiệp lực 1 câu yếu tri.

Hiệp lực duyên theo câu yếu tri như sau:
  1. Hỗ tương duyên “thiện trợ thiện” có 12 duyên hiệp lực:

    1. Câu sanh duyên : 37 thiện + 38 Sở hữu ↔ 37 + 38.
    2. Câu sanh y duyên : 37 thiện + 38 Sở hữu ↔ 37 + 38.
    3. Câu sanh hiện hữu duyên : 37 thiện + 38 Sở hữu ↔ 37 + 38.
    4. Câu sanh bất ly duyên : 37 thiện + 38 Sở hữu ↔ 37 + 38.
    5. Nhân duyên : 3 nhân thiện ↔ 37 + 38.
    6. Câu sanh trưởng duyên : 4 trưởng thiện ↔ 37 + 38.
    7. Câu sanh nghiệp duyên : Sở hữu tư ↔ 37 + 37 (trừ tư).
    8. Danh vật thực duyên : 3 danh thực ↔ 37 + 38.
    9. Câu sanh quyền duyên : 8 quyền thiện ↔ 37 + 38.
    10. Thiền na duyên : 6 chi thiền thiện ↔ 37 + 38.
    11. Đồ đạo duyên : 8 chi đạo thiện ↔ 37 + 38.
    12. Tương ưng duyên : 37 + 38 ↔ 37 + 38.

  2. Hỗ tương duyên “bất thiện trợ bất thiện” có 12 duyên hiệp lực :

    1. Câu sanh duyên : 12 + 27 → 12 + 27.
    2. Câu sanh hiện hữu duyên : 12 + 27 → 12 + 27.
    3. Câu sanh bất ly duyên : 12 + 27 → 12 + 27.
    4. Câu sanh y duyên : 12 + 27 → 12 + 27.
    5. Nhân duyên : 3 nhân bất thiện → 12 + 27.
    6. Câu sanh trưởng duyên : 3 trưởng bất thiện → 10 + 26 trứ tâm si và Sở hữu ngoài nghi.
    7. Câu sanh nghiệp duyên : Sở hữu tư bất thiện → 10 + 26 trừ tư.
    8. Danh vật thực duyên : 3 danh thực bất thiện → 12 + 27.
    9. Câu sanh quyền duyên : 3 danh quyền bất thiện → 12 + 27.
    10. Thiền na duyên : 7 chi thiền bất thiện → 12 + 27.
    11. Đồ đạo duyên : 4 chi đạo bất thiện → 12 + 27.
    12. Tương ưng duyên : 12 + 27 → 12 + 27.

  3. Hỗ tương duyên “vô ký trợ vô ký” có 14 duyên hiệp lực:

    1. Câu sanh duyên : 72 vô ký + 38, 4 đại, ý vật tái tục → 72 + 38, 4 đại, ý vật tái tục.
    2. Câu sanh y duyên :
    3. Câu sanh hiện hữu duyên :
    4. Câu sanh bất ly duyên :
    5. Nhân duyên : 3 nhân vô ký → 54 vô ký hữu nhân + 38, ý vật tái tục.
    6. Câu sanh trưởng duyên : 4 trưởng vô ký → 17 tố hữu nhân + 35 Sở hữu.
    7. Câu sanh nghiệp duyên : Sở hữu tư vô ký → 72 + 37 Sở hữu, ý vật tái tục.
    8. Danh vật thực duyên : 3 thực danh → 72 + 38, ý vật tái tục.
    9. Câu sanh quyền duyên : 8 danh quyền vô ký → 72 + 36, ý vật tái tục.
    10. Thiền na duyên : 6 chi thiền vô ký → 62 + 38 trừ ngũ song thức, ý vật tái tục.
    11. Đồ đạo duyên : 8 chi đạo vô ký → 54 vô ký hữu nhân + 38, ý vật tái tục.
    12. Tương ưng duyên : 72 + 38 → 72 + 38.
    13. Câu sanh bất tương ưng duyên : 15 tâm tái tục ngũ uẩn + 35 Sở hữu ↔ ý vật tái tục.
    14. Dị thục quả duyên : 52 quả + 38 Sở hữu → 52 + 38, ý vật tái tục.

Tấu hợp (ghaṭanā):

Hỗ tương duyên tấu hợp chỉ một nội dung là câu sanh tấu hợp (sahajātaghaṭanā); chia thành 2 phần là vô dị thục (avipāka) và hữu dị thục (savipāka); trong mỗi phần lại có 3 cách là biến hành (sabbaṭṭhānika), hữu hỗ tương tương ưng (sa-aññamaññasampayutta) và hữu hỗ tương bất tương ưng (sa-aññamaññavippayutta). Vì thế kể ra có 6 nội dung chi tiết.
  1. Hỗ tương duyên “câu sanh tấu hợp – vô dị thục – biến hành”. Nội dung chi pháp là 121 tâm + 52 Sở hữu, 4 đại, ý vật tái tục → 121 + 52, 4 đại, ý vật tái tục.
    Theo đây có 5 duyên tấu hợp là
    1. hỗ tương duyên,
    2. câu sanh duyên,
    3. câu sanh y duyên,
    4. câu sanh hiện hữu duyên,
    5. câu sanh bất ly duyên.
    Tấu hợp được 3 câu là thiện trợ thiện, bất thiện trợ bất thiện, vô ký trợ vô ký.

  2. Hỗ tương duyên “câu sanh tấu hợp – vô dị thục – hữu hỗ tương tương ưng”. Nội dung chi pháp là 121 tâm + 52 Sở hữu → 121 + 52.
    Theo đây có 6 duyên tấu hợp là
    1. hỗ tương duyên,
    2. câu sanh duyên,
    3. câu sanh y duyên,
    4. câu sanh hiện hữu duyên,
    5. câu sanh bất ly duyên,
    6. tương ưng duyên.
    Tấu hợp được 3 câu là thiện trợ thiện, bất thiện trợ bất thiện, vô ký trợ vô ký.

  3. Hỗ tương duyên “câu sanh tấu hợp – vô dị thục – hữu hỗ tương bất tương ưng”. Nội dung chi pháp là 15 tâm tái tục ngũ uẩn + 35 Sở hữu, ý vật tái tục → ý vật tái tục, 15 + 35.
    Theo đây có 6 duyên tấu hợp là
    1. hỗ tương duyên,
    2. câu sanh duyên,
    3. câu sanh y duyên,
    4. câu sanh hiện hữu duyên,
    5. câu sanh bất ly duyên,
    6. câu sanh bất tương ưng duyên.
    Được 1 câu là vô ký trợ vô ký.

  4. Hỗ tương duyên “câu sanh tấu hợp – hữu dị thục – biến hành”. Nội dung chi pháp là 52 tâm quả + 38 Sở hữu → 52 + 38, ý vật tái tục.
    Theo đây có 6 duyên tấu hợp là
    1. hỗ tương duyên,
    2. câu sanh duyên,
    3. câu sanh y duyên,
    4. câu sanh hiện hữu duyên,
    5. câu sanh bất ly duyên,
    6. dị thục quả duyên.
    Được 1 câu là vô ký trợ vô ký.

  5. Hỗ tương duyên “câu sanh tấu hợp – hữu dị thục – hữu hỗ tương tương ưng”. Nội dung chi pháp là 52 tâm quả + 38 Sở hữu → 52 + 38.
    Theo đây có 7 duyên tấu hợp là
    1. hỗ tương duyên,
    2. câu sanh duyên,
    3. câu sanh y duyên,
    4. câu sanh hiện hữu duyên,
    5. câu sanh bất ly duyên,
    6. tương ưng duyên,
    7. dị thục quả duyên.
    Được 1 câu là vô ký trợ vô ký.

  6. Hỗ tương duyên “câu sanh tấu hợp – hữu dị thục – hữu hỗ tương bất tương ưng”. Nội dung chi pháp là 15 tâm tái tục ngũ uẩn + 35 Sở hữu → sắc ý vật tái tục.
    Theo đây có 7 duyên tấu hợp là
    1. hỗ tương duyên,
    2. câu sanh duyên,
    3. câu sanh y duyên,
    4. câu sanh hiện hữu duyên,
    5. câu sanh bất ly duyên,
    6. câu sanh bất tương ưng duyên,
    7. dị thục quả duyên.
    Được 1 câu là vô ký trợ vô ký.


hocdetu.wordpress.com
Video lớp thầy Trung
  1. Hỗ Tương Duyên [25/08/2021]
← Câu sanh duyên || [24] || [27] || Vật tiền sanh y duyên →

↑ đầu trang

Tài Liệu


Hỗ Tương Duyên

Upload Tài Liệu


24 Duyên
chia thành 52 Duyên
27 Duyên Học
25 Duyên Trùng
52 Duyên
chia theo 9 Giống

Duyên khởi
(Duyên sinh)
Ghi âm: Panhavāro
Ngài SN Goenka tụng đọc
Ghi âm: Niddeso
Giọng Miến & Thái

A Tỳ Đàm
Zoom với Trung
Tài liệu
pdf / web
Paṭṭhāna
Sư Sán Nhiên


© patthana.com